Nikita Pietrow, Stalinowski kat Polski. Iwan Sierow, recenzja

 

Autor: Nikita Pietrow

Tytuł: Stalinowski kat Polski. Iwan Sierow

Wydawnictwo: Demart

Rok wydania: 2013

Liczba stron: 416

Moja ocena: 5/10

Od lat niesłabnącym zainteresowaniem cieszą się biografie ludzi, którzy trwale zapisali się w historii lub byli świadkami ważnych wydarzeń. Jest to szczególnie istotne, gdy dotyczy to osób, które pracowały lub przebywały w najbliższym otoczeniu dyktatorów w rodzaju Józefa Stalina, Adolfa Hitlera, Benito Mussoliniego, czy Francisco Franko. Niewątpliwie do takich osób można zaliczyć generała Iwana Sierowa, jednego z czołowych oficerów NKWD epoki stalinowskiej, pierwszego szefa KGB i GRU. Książka Nikity Pietrowa pt. „Stalinowski kat Polski. Iwan Sierow” stanowi próbę ukazania życiorysu człowieka, który mimo swych licznych wad (chciwość, lizusostwa i wyjątkowego prostactwa) zdołał dotrzeć na szczyt komunistycznej wierchuszki i mimo stalinowskich czystek zdołał przeżyć.

Autor w swojej książce skupił się głównie na przedstawieniu kariery Iwana Sierowa strukturach NKWD, KGB i GRU oraz rywalizacji między nim, a ministrem Wiktorem Abakumowem i Nikołajem Mironowem. Bardzo mało miejsca  przedstawieniu dzieciństwa i młodości stalinowskiego zbrodniarza. Równie mało jest informacji na temat jego kariery w okresie międzywojennym i w czasie drugiej wojny światowej. Pietrow w zaledwie kilku akapitach wskazuje na zaangażowanie Sierowa w prześladowanie i wysiedlanie ludności z Litwy, Łotwy, Estonii, Polski i Kaukazu w latach 1939-1941. Istotnym elementem książki jest przedstawienie relacji zarówno służbowych, jak i osobistych łączących Sierowa ze Stalinem, Berią, Chruszczowem i innymi członkami biura politycznego.

Niestety w książce nie brak błędów i niedomówień. Na początek warto wyjaśnić kwestie polskiego tytułu („Stalinowski kat Polski. Iwan Sierow”), który de facto wprowadza czytelnika w błąd. Oryginalny brzmi „Pierwszy przewodniczący KGB Iwan Sierow”. Sięgając po tę książkę, liczyłem iż poszerzę swoją wiedzę na temat budowania aparatu sowieckich represji na terenie Polski w latach 1944-45. W tym okresie na ziemiach polskich zajętych przez Armię Czerwoną, powstawały setki sowieckich katowni, w których zamykano członków polskiego podziemia niepodległościowego, polityków, dziennikarzy i wiele innych osób, które nie zgadzały się z władzą narzuconą przez Moskwę. Osobą odpowiedzialną za budowanie aparatu represji na ziemiach polskich był gen. Iwan Sierow i podlegli mu oficerowie NKWD. Niestety w książce nie ma praktycznie informacji na ten temat. Podobnie jest w przypadku zaangażowania Sierowa w tłumienie powstania na Węgrzech. Pod względem stylu książka nie należy do najłatwiejszych w odbiorze. Od rozdziału czwartego staje się on toporny, a podawane informacje są przedstawiane w sposób chaotyczny i mało zrozumiał.

Warto również wspomnieć, że ostatnie 100 stron książki stanowi aneks, w którym znalazły się kopie różnego rodzaju dokumentów, stworzonych przez Iwana Sierowa lub takie, pod którymi widniej jego podpis.

Podsumowanie

„Stalinowski kat Polski. Iwan Sierow” autorstwa Nikity Pietrowa to książka poruszająca bardzo ciekawy temat budowania i funkcjonowania służb specjalnych w Związku Sowieckim. Choć nie jest ona wolna od błędów i uogólnień, może stanowić istotne źródło wiedzy o NKWD, KGB i GRU.